การดูนกเป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งซึ่งนอกจากจะให้ความเพลิดเพลินสนุกสนานแล้ว ยังได้รับความรู้ความเข้าใจในธรรมชาติ “ นก ” ในความรู้สึกของคนหลายๆ คนเป็นเพียงสัตว์ตัวเล็กๆ ที่มีปีก ชอบส่งเสียงร้อง บินไปบินมาให้เห็นอยู่ทุกวัน หาใช่สัตว์ที่หายาก นี่คือปรากฏการณ์ทั่วไปที่หลายคนรู้สึกได้ แต่ความจริงแล้วเจ้านกตัวน้อยๆ เหล่านี้แหละ ที่มีบทบาทสำคัญ ในการรักษาไว้ซึ่งสมดุลย์แห่งธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นการกำจัดแมลง หรือศัตรูพืช นอกจากนี้ยังเป็นตัวช่วยแพร่กระจายพันธุ์พืชให้ดำรงอยู่ ดังนั้นการดูนก เข้าใจธรรมชาติของนก และธรรมชาติรอบตัวเรา ย่อมนำมาซึ่งจิตสำนึกแห่งการอยู่ร่วมกันด้วยความรัก และความเกื้อกูลต่อกัน และกัน เห็น และเข้าใจในความสัมพันธ์ ระหว่างสิ่งแวดล้อมทางวัตถุกับสิ่งแวดล้อมที่มีชีวิตซึ่งก็รวมถึงมนุษย์ด้วย ดังนั้นการดูนกจึงเท่ากับเป็นการสะท้อนกลับมาดูตัวมนุษย์เองด้วย เพราะมนุษย์ก็คือส่วนหนึ่งแห่งธรรมชาตินั่นเอง สีสันที่สวยงาม เสียงร้องที่ไพเราะ พฤติกรรมที่น่ารักของนก จะช่วยหล่อหลอมให้จิตใจของเรามีความสุข ผ่อนคลายจากความตึงเครียดในการทำงาน ได้สัมผัสกับอากาศที่บริสุทธิ์ และธรรมชาติที่งดงามซึ่งยากยิ่งนักที่เราจะหาได้ในเมืองที่วุ่นวายจากการจราจร การเร่งรีบ และการแข่งขัน ให้รางวัลกับชีวิตบ้างเถอะ ด้วยการคืนสู่ความงามและ ความบริสุทธิ์แห่งธรรมชาติ โดยมีเจ้านกตัวน้อยๆ เป็นเพื่อนที่ให้ความสุข และความจริงใจ “ มาดูนกกันเถอะ ”
ประโยชน์ที่ได้จากการดูนก
1. เพื่อเป็นการพักผ่อนเพลิดเพลิน
2. ทำให้เป็นคนช่างสังเกต หูไว ตาไว มีความละเอียดรอบคอบในการพิจารณาสิ่งต่างๆ
3. ได้รู้จักธรรมชาติ การออกไปดูนกทำให้เราได้สัมผัสกับธรรมชาติหลายๆ รูปแบบ รู้จักสภาพป่าลักษณะต่างๆ เช่น ป่าดงดิบ ป่าดิบเขา ป่าสน ป่าเบญจพรรณ ท้องทุ่ง และป่าชายเลน ได้เรียนรู้ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมไปในตัว เพราะนกแต่ละชนิดจะมีการปรับตัวเอง มีการดำรงชีพในป่า หรือสภาพแวดล้อมที่เป็นของตนเอง อย่างเช่น อาจจะไม่พบนกที่หากินอยู่ตามชายทะเลในป่าดิบ เป็นต้น
4. ได้รับความรู้เกี่ยวกับนก เมื่อได้รู้จักสภาพแวดล้อมของนกแล้ว ยังจะทำให้เราได้รู้จักนกชนิดต่างๆ ที่ได้พบเห็น ไม่ว่าจะเป็นรูปร่างหน้าตา เสียงร้อง สีสัน ลักษณะการหากิน ชนิดอาหาร การทำรัง และพฤติกรรมการแสดงออกต่างๆ เช่น การเกี้ยวพาราสี เป็นต้น
5. เห็นความสัมพันธ์ต่างๆในธรรมชาติ นกกับสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติมีความสัมพันธ์กัน บางครั้งเมื่อเราพบนกชนิดหนึ่งเราก็จะบอกได้ว่าขณะนี้ฤดูหนาวกำลังเริ่มแล้ว เพราะนกตัวนั้นเป็นนกที่อพยพมาจากบริเวณทางเหนือของทวีปที่มีอากาศหนาว หรือเราพบนกบางชนิดในพื้นที่ก็แสดงว่า พื้นที่บริเวณนั้นเป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมลงไปแล้ว แต่บางชนิดก็บอกเราว่าป่านั้นเป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์ มีต้นไม้ขนาดใหญ่ อย่างเช่น การได้พบนกเงือก เป็นต้น
6. เห็นคุณค่า และประโยชน์ของนก นกได้ให้ประโยชน์อย่างมากกับมนุษย์ และธรรมชาติ ช่วยในการแพร่พันธุ์ของพืช ช่วยกำจัดแมลง และหนอนที่เป็นศัตรูของพืช โดยที่เห็นกันง่ายๆ ก็คือ นกนางแอ่นที่เกาะตามสายไฟนับพันนับหมื่นตัว แต่ละตัวจะบินร่อนจับแมลงและยุงได้นับล้านๆ ตัว ซึ่งถ้าหากนกเหล่านี้ถูกทำลาย หรือถิ่นอาศัยถูกรบกวนจนไม่อาจอยู่ได้ เราก็จะไม่มีผู้ช่วยควบคุมแมลงเหล่านั้น ซึ่งก็จะต้องเสียงบประมาณเป็นจำนวนมากไปกับยาฆ่าแมลง และผลร้ายจากการตกค้างของสารพิษก็คงไม่พ้นที่จะตกกับมนุษย์เอง
7. ทำให้เกิดความรัก และเห็นคุณค่าของการอนุรักษ์นก เพียงแค่การไม่ทำร้ายนก และให้แหล่งอาศัยแก่นกในบริเวณบ้านของเรา ก็ถือเป็นการอนุรักษ์ทางอ้อมอย่างดีแล้ว การปลูกต้นไม้ เช่น ต้นไทร ต้นตะขบ หรือแม้แต่ต้นกล้วยในบ้านเรา ผลไม้เหล่านี้ก็จะเป็นแหล่งหาอาหารอย่างดีให้แก่นกตัวน้อยๆได้อาศัยจิกกิน หรือบางท่านอาจส่งเสริมด้วยการจัดที่ให้อาหารนก เช่น มะละกอสุก กล้วย ข้าวเปลือก พร้อมน้ำหวาน ไว้ตามมุมบ้านหรือใต้ต้นไม้ จะช่วยให้นกมีความคุ้นเคย และเข้ามาใช้บริการให้เราได้มีความสุขกับการที่นกมาจิกกิน หรืออาจจะเข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับการอนุรักษ์นก โดยการเข้าไปมีส่วนร่วม หรือการบริจาคให้กับองค์กร หรือกลุ่มที่มีกิจกรรมในการอนุรักษ์นก เป็นต้น
การดูนกภาคสนาม
การดูนกภาคสนาม เป็นการออกไปดูนกในธรรมชาติ โดยอาศัยอุปกรณ์ช่วย เช่น กล้องส่องทางไกล แบบตามเดียว (Scope) หรือแบบสองตา (Binocula) เนื่องจาก นกในธรรมชาติ จะเปรียว ไม่ยอมให้คนเข้าใกล้ ทำให้จำแนกด้วย ตาเปล่ายาก เนื่องจาก เห็นไม่ชัดเจน จึงจำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ช่วย ข้างต้น อุปกรณืช่วย ทั้ง 2 อย่าง นี้ จะใช้ อย่างใด อย่างหนึ่ง หรือทั้ง 2 อย่าง ก็ได้ แต่ละอย่าง จะมีคุณภาพแตกต่างกันไป ตามราคาของอุปกรณ์นั้น อย่างไรก็ตาม ยังมีอุปกรณ์อีกหลายชนิด ที่จำเป็นสำหรับ การดูนกภาคสนาม แต่จะไม่ขอกล่าวในที่นี้ นอกจากนี้ มีข้อควรปฏิบัตอีกหลายวิธี สำหรับผู้ที่จะออกไปดูนกภาคสนาม ที่เป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปพอสรุปเป็นข้อๆ รายละเอียดดังรูปนี้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น